Nederlands-Indië: wat deed de VOC?
Kolonisatie in Nederlands-Indië is echt een intrigerend onderwerp, want als je het samenvat, begon de ‘echte’ kolonisatie van het gebied pas toen de VOC financieel faalde en werd genationaliseerd in een poging het te redden. Dit betekende dat gebieden die tot de VOC hadden behoord, onderdeel werden van het grondgebied van de Nederlandse Republiek. Dit betekent echter niet dat wat wij intuïtief als kolonisatie beschouwen, niet plaatsvond vóór dit nationalisatieproces.

In Jakarta, toen door de Nederlanders bekend als Batavia, begon de VOC daar bijvoorbeeld in het begin van de zeventiende eeuw met het verbouwen van marktgewassen. We kunnen dit zien als een duidelijke verschuiving van de handel in de specerijen waarop ze een monopolie hadden, naar het verbouwen van gewassen waarop ze ook winst konden maken op land dat niet van hen was. Om deze gewassen veilig te stellen, nam de VOC ook het omliggende gebied over en vergrootte hun macht in het gebied. Tegen het einde van de zeventiende eeuw was de VOC diep verwikkeld geraakt in de interne politiek van Jakarta, ondanks hun aanvankelijke intenties om zich niet in binnenlandse aangelegenheden te mengen. Ze moedigden verdeeldheid aan tussen de verschillende koninkrijken in de Indonesische archipel (nogmaals, je hebt ongetwijfeld al eerder van de uitdrukking verdeel en heers gehoord), en namen deel aan twee oorlogen tegen de koningen van Mataram en Banten.

Na het uiteenvallen van de VOC in 1800 werden de handelsposten en koloniën van de VOC in de Indonesische archipel genationaliseerd als Nederlands-Indië.